Ο λαϊκισμός στηρίζεται στην εσκεμμένη ανειλικρίνεια (π.χ. στη διάδοση κάποιου θέματος που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα). Επίσης, ο λαϊκιστής πολιτευτής θέτει σκοπίμως ψευτοδιλήμματα, όπως "εχθροί ή φίλοι", "ταραξίες ή φιλήσυχοι", "αλλογενείς ή γηγενείς", με απώτερο σκοπό την καλλιέργεια ανασφάλειας στο λαό, και την αυτοπροβολή του ίδιου σαν προστάτη και σωτήρα (Παπακωνσταντίνου Κ., Πολιτική και Δίκαιο Β' Λυκείου, σελ. 92, 2008)
Ο λαϊκισμός στη χώρα μας τείνει να εμφανίζεται συχνά, διατρέχοντας την κοινωνία μας στο σύνολό της. Η εκδήλωση του λαϊκισμού πολιτικά γίνεται με την απαξίωση, την προχειρότητα και την αναποτελεσματικότητα. Η διαφθορά στην οποία οδηγούμαστε γίνεται πλέον συστημική, δηλαδή η βλάβη που προκαλείται σε ένα στοιχείο του συστήματος (κοινωνία) επηρεάζει ή μπορεί να επηρεάζει όλο το σύστημα (κοινωνία).
Ο λαϊκισμός εκφράζεται με τον εξής απλό τρόπο: ταύτιση του οικουμενικού «δικαίου» με το ιδιωτικό «δίκιο μου». Η ελληνική έκφραση του λαϊκισμού είναι αυτή που ακυρώνει την ευθύνη του πολίτη και τη θέση της πολιτικής παίρνουν τα προεκλογικά πάρτυ και τα «γιουρούσια», από τη μία μεριά, η αντινομιακή δράση και η «βία» της «αριστεράς» ( τα εισαγωγικά υποδηλώνουν ότι αυτή η δράση δεν είναι της Αριστεράς).
Έτσι, οδηγούμαστε σε καταπάτηση θεσμών, ατομικών δικαιωμάτων, όπου οι κοινωνικές ομάδες μετατρέπονται σε αδιαφοροποίητο «λαό». Οι κοινωνικές ομάδες, ακόμα και τα πολιτικά κόμματα, γίνονται ασπόνδυλα, χωρίς τέλος, χωρίς αρχή, όπου η προώθηση ιδιαίτερων συμφερόντων μετατρέπεται σε «αγώνα» υπερβατικών διαστάσεων. Πολλές φορές αυτός ο «αγώνας», μιλώντας για πολιτικά κόμματα, περιλαμβάνει το ΝΑΙ να γίνεται ΟΧΙ, το ΣΩΣΤΟ να γίνεται ΛΑΘΟΣ, το «η ΑΝΑΓΚΑΙΑ απογραφή και επανίδρυση του κράτους» να γίνεται «ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΗ απογραφή του κ. Αλογοσκούφη», το «λεφτά υπάρχουν» να γίνεται αναγκαστική ..προσθαλάσσωση στο Μνημόνιο.
Η κρίση που αντιμετωπίζουμε είναι πολύ βαθύτερη από αυτό που φαίνεται, είναι κρίση ηθική και κοινωνική. Στην Ελλάδα, επειδή πρώτα δημιουργήθηκε το κράτος και μετά η κοινωνία, επικράτησε το εγωιστικό συμφέρον, η επιλεκτικότητα και η αυθαιρεσία αμφότερων των μερών. Τρανό παράδειγμα η δολοφονία του Καποδίστρια, η οποία εγκαινίασε μια νοοτροπία που έβαζε τα προσωπικά συμφέροντα πάνω από το γενικό καλό.
Περιεκτικά η κρίση αυτή λύνεται με την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και της αλληλεγγύης μεταξύ του δαιδαλώδους, κατασπαραγμένου και άλλοτε καλού και άλλοτε κακού κράτους ( όπως το χτίσαμε το τελευταία 30 χρόνια), με τον Έλληνα «εξατομικευμένο» πολίτη. Η εμπιστοσύνη καταπολεμά τις αυθαιρεσίες, τις λαϊκιστικές αβεβαιότητες, τις υποκριτικές αντιλήψεις. Η εμπιστοσύνη μπορεί να χτιστεί από την κυβέρνηση με τα παρακάτω απλά βήματα:
α) θαρραλέα εξήγηση αιτιών κρίσης,
β) ειλικρινής απαρίθμηση μέτρων που χρειάζονται για την αντιμετώπιση της κρίσης,
γ) διαδικασίες και στόχους για μια νέα, διαρκή και σταθερή ανάπτυξη.
Όλα αυτά αποσκοπώντας σε μια νέα νοηματοδότηση του σκοπού του κράτους, όπου θα ξεχωρίζεται το σημαντικό από το ασήμαντο, και μία νέα νοηματοδότηση της σχέσης των πολιτών μεταξύ τους. Τότε η δημοκρατία αποκτά πάλι το νόημα που της πρέπει μέσα από μία ρέουσα συνδιαμόρφωση θεσμών, σε πλαίσια ανοικτής κοινωνίας πολιτών.
Ο πολιτικός σχεδιασμός δεν πρέπει να είναι μια απλή παράθεση αριθμών, δεικτών και λέξεων. Είναι πολύ σημαντικό να πειστεί ο πολίτης, να νιώσει ότι υπάρχει από τη μεριά των «σχεδιαστών» και «ενσυναίσθηση» (empathy), δηλαδή ικανότητα να μπαίνεις στη θέση του άλλου, αλλά και «εναισθησία» (insight), δηλαδή επίγνωση της νοσηρής κατάστασης.
Δε χρειάζεται αποστασιοποιημένη ουδετερότητα, ούτε γενικόλογα «ευθύνη έχουμε όλοι», «όλοι είμαστε υπεύθυνοι», το οποίο ερμηνεύεται τελικά στο: «όλοι μας, άρα κανείς» (πάλι λαϊκισμός). Δε χρειάζεται η εύκολη «θυματοποίηση» (προσφιλής τέχνη του λαϊκισμού), όπου τα δεινά έρχονται απλώς σαν φυσικές καταστροφές ή σαν ώριμα φρούτα (χούντα, εμφύλιοι, μνημόνιο κοκ)..
Χρειάζεται να περάσουμε από το λαϊκισμό στη «λαϊκότητα», με τη συμμετοχή, την παρουσία του λαού στην άσκηση της πολιτικής εξουσίας και αυτό αργά η γρήγορα (-πρέπει να) θα γίνει, μέσω των ενδοκομματικών «επαναστάσεων» και της ανάδυσης δυνάμεων που ζουν και δημιουργούν μακριά από το πατερναλιστικό κράτος. Ας μην έχουμε αυταπάτες, η πορεία από το ατομικό στο συλλογικό θα είναι σκληρή και ας ελπίσουμε αναπόφευκτη..
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου