Μητροπολίτης Κύκκου και Τηλλυρίας κ. Νικηφόρος

4^ο ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΣΤΗΝ ΠΑΦΟ ΚΥΠΡΟΥ

Τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1950 έφθασαν στην Κύπρο μια ομάδα επισκεπτών από την Αρκαδία. Διευθετήθηκε να δουν τον τότε Μητροπολίτη Πάφου κ. Φώτιο για να συζητήσουν μαζί του και να υποβάλλουν τα σέβη τους. Και αυτός τους υποδέχθηκε στην Μητρόπολη Πάφου λέγοντάς του : «Καλωσορίζω του Μητροπολίτες». Ρώτησαν αιφνιδιασμένοι οι Αρκάδες επισκέπτες γιατί τους αποκαλεί Μητροπολίτες. Αφού Μητροπολίτης είναι αυτός και οι ίδιοι δεν έχουν καμία σχέση με τα θρησκευτικά αξιώματα. «Εσείς είσθε οι Μητροπολίτες, αφού η Αρκαδία είναι η Μητρόπολης της Πάφου». Με το χαρακτηριστικό αυτό περιστατικό ο Μητροπολίτης Πάφου ανέδειξε τους ιστορικούς και πολιτιστικούς δεσμούς της Κύπρου με τον ελληνικό μητροπολιτικό χώρο και ειδικά με την Αρκαδία. Και εγώ κάτω από ανάλογες περιστάσεις ως Μητροπολίτης Κύκκου και Τηλλυρίας απευθύνομαι σε σας αγαπητοί προσκεκλημένοι της Αρκαδίας και σας καλωσορίζω.

        Με την κάθοδο των Αρκάδων στην Κύπρο πριν από τρεισήμισι χιλιάδες χρόνια η Κύπρο εξελληνίζεται και εντάσσεται ως θεμελιώδης ψηφίδα στο σύνολο του ελληνικού κόσμου.  Στα φιλόξενα πάτρια εδάφη. Στις Πάφιες ακτές, οι Αρκάδες πολεμιστές με ηγέτη τον Αγαπήνωρα, βασιλιά  της Τεγέας άραξαν τα καράβια τους κατά την επιστροφή τους από το Τρωϊκό πόλεμο, και έμειναν εδώ για το υπόλοιπο της ζωής τους. Αγάπησαν τη γη και τους ανθρώπους, και έχτισαν Ναούς και οικισμούς μεταλαμπαδεύοντας  στην Πάφο και δια της Πάφου σε όλη την Κύπρο, τις γνώσεις τους, την ελληνική αρχιτεκτονική τους , τις τέχνες, και κυρίως τη γλώσσα και τη γραφή τους. Είναι χαρακτηριστική και σχετική η αναφορά του ιστορικού Παυσανία στην οικοδόμηση της πόλης της Πάφου και του Ναού της Θεάς Αφροδίτης την Παλαίπαφο, από τον Τεγεάτη βασιλιά των Αρκάδων  Αγαπήνωρα κατά την επιστροφή του από τον Τρωικό πόλεμο. Δεν πρέπει όμως να λησμονούμε τις μαρτυρίες και άλλων αρχαίων ιστορικών και συγγραφέων, όπως του Ηρόδοτου, του Στράβωνα και του Λυκόχρονα, για την παρουσία Αρκάδων αποίκων στην Κύπρο, οι οποίες έχουν επιβεβαιωθεί στις μέρες μας από την αρχαιολογική σκαπάνη. Οι δε πρόσφατες γλωσσολογικές και λαογραφικές  έρευνες που είδαν το φως της δημοσιότητας, επιβεβαίωσαν τις σχέσεις Αρκαδίας και Κύπρου με την επισήμανση εκατοντάδων κοινών τοπωνυμίων  και την καταγραφή των πολλών ομοιοτήτων της Αρκαδικής και της Κυπριακής  διαλέκτου. 

            Οι δεσμοί αυτοί συνεχίστηκαν και κατά τη διάρκεια των αιώνων και ενδυναμώθηκαν περαιτέρω τα νεώτερα χρόνια, με την παρουσία Κυπρίων στην Αρκαδία και Αρκάδων στην Κύπρο. Αναφέρομαι ενδεικτικά τον Αντώνιο Πελοπίδα από την Στέμνιτσα που τον Οκτώβριο του 1820 μετέφερε τον εθνομάρτυρα αρχιεπίσκοπο Κύπρου Κυπριανό με την στολή του Αλέξανδρου Υψηλάντου με την οποία τον κρατούσε να στείλει την οικονομική συνδρομή του. Διότι η έναρξης του σχολείου εγγίζει όπως σημείωνε κατά τον μυστικό τρόπο επικοινωνίας των Φιλικών δια την έναρξη της Επανάστασης στην Πελοπόννησο. Ξεχωριστή υπήρξε επίσης η περίπτωση του Κύπριου εθνομάρτυρα Μητροπολίτη Δημητσάνας Φιλόθεου Χατζή ο οποίος διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στη δράση της Φιλικής Εταιρείας και βρήκε μαρτυρικό θάνατο στις φυλακές της Τριπολιτσάς, στις 10 Σεπτεμβρίου 1821. Λίγες μέρες, δηλαδή, πριν από την απελευθέρωση της πόλης, και του οποίου η Ιερά Μονή Κύκκου χρηματοδότησε την ανέγερση Μνημείου στη Δημητσάνα, τα αποκαλυπτήρια του οποίου έγιναν τον περασμένο Ιούλιο. Ας σημειωθεί επίσης, πως στο μεγάλο ξεσηκωμό του 21 συμμετείχαν και πολλοί άλλοι Κύπριοι, οι οποίοι έλαβαν μέρος στις μάχες που έγιναν στην Αρκαδία. Όπως ο παράτολμος Αρχιμανδρίτης Θεοφύλακτος Θησέας ήρωας αργότερα της Εξόδου του Μεσολογγίου.            

Αλλά η Αρκαδία και η Κύπρος, συνδέθηκαν επίσης  με ισχυρούς δεσμούς στον τομέα του πνεύματος και των ελληνικών Γραμμάτων με την παρουσία Κυπρίων εκπαιδευτικών στην Αρκαδία, και Αρκάδων ομότεχνών τους στην Κύπρο.

Είναι χαρακτηριστικά τα παραδείγματα των Κύπριων διδασκάλων στον Άγιο Πέτρο Κυνουρίας, Χριστόδουλου Βασιλειάδη καθώς και του Αρκάδα σχολάρχη στη Λάρνακα στα μέσα του 19^ου αιώνα Αθανάσιου Σακελάριου, ο οποίος κατά τη διαμονή του στην Μεγαλόνησο συνέλεξε πολύτιμο λαογραφικό, γλωσσικό και ιστορικό υλικό που περιέλαβε σε δυο ογκώδεις τόμους, οι οποίοι αποτέλεσαν την βάση για τη συστηματικότερη μελέτη του κοινωνικού βίου και του λαϊκού πολιτισμού της Κύπρου.

         Σημαντική υπήρξε επίσης η συνεισφορά που κυριάρχησε το αγωνιστικό πνεύμα τη δεκαετία του 1950 στην Κύπρο και στην Ελλάδα, του βιβλίου του Αρκάδα Πάνου Βαγενά «Χρονικά της Κύπρου-Αγώνες των Κυπρίων για την Ελευθερία» Όπως και στα νεώτερα χρόνια του έργου Αρκάδων λογοτεχνών που εμπνεόμενοι από τους αγώνες του Κυπριακού λαού για ελευθερία και αξιοπρέπεια, έδωσαν αξιόλογα έργα σε πεζό και στίχο τα οποία ξεχωρίζουν για την ποιότητά τους.

      

      Κυρίες και Κύριοι,

     Ο Αρκαδικό τρόπος που αναδεικνύει η Διεθνής Αρκαδική Εταιρεία αναφέρεται στην ειδυλλιακή ζωή των ποιμένων και των βουκόλων της Αρκαδίας, στο όνομα μιας ευτυχίας μέσα απ’ τη φύση που πάντοτε θα αναπολούμε. Αναδεικνύει  ένα υπόδειγμα βίου που αντιστέκεται στην επιτήδευση, την υποκρισία και την ύβρη του σημερινού ανθρώπου απέναντι στη φύση. Έτσι ήταν η Κύπρος παλαιά. Την εποχή των παιδικών μου χρόνων. Ένας κόσμος του Ομήρου ανυπόκριτος και αγνός. Δεν είναι τυχαίο που ο Γιώργος Σεφέρης επισκεπτόμενος την Κύπρο τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1950 ονόμασε την Κύπρο Αγγελόχτιστη και Αχειροποίητη. Τόνισε δε χαρακτηριστικά ότι στην Κύπρο το θαύμα λειτουργεί ακόμη.

      Σήμερα πολλά έχουν αλλάξει από την επέλαση του σύγχρονου τρόπου ζωής. Όμως το κυριότερο ήταν η εκθεμελίωση που έφερε η Τουρκική εισβολή και τα τραγικά αποτελέσματά της. Κάθε έννοια επιστροφής μιας αρμονικής σχέσης με τη φύση σε ένα επανακαθορισμό των σχέσεων με τον περιβάλλοντα κόσμο, τον συνάνθρωπο και την κοινωνία,  προϋποθέτει την ασφάλεια που η ύπαρξης του τουρκικού στρατού Κατοχής ακυρώνουν. Προϋποθέτει μια ενωμένη και ειρηνική Κύπρο που οι διχοτομικές πρακτικές της Άγκυρας αποτρέπουν.

     Δεν μπορεί να υπάρξει Αρκαδικός τρόπος ζωής δίπλα από στρατεύματα Κατοχής με εκθεμελίωση κοινοτήτων και με απειλές αυτοκάθαρσης. Γι’ αυτό και η συμπαράταξη από τον ευρύτερο Ελληνισμό και ειδικά από τους αδελφούς Αρκάδες είναι απαραίτητη όσο ποτέ άλλοτε.

    Η Κύπρος αποτελεί σήμερα ένα νευραλγικό χώρο του οποίου κρίνεται η τύχη του μείζονος ελληνισμού. Η εσφαλμένη λύση του Κυπριακού προβλήματος θα έχει μέσα της το σπέρμα της ανωμαλίας. Και θα είναι μια ανοιχτή πληγή που θα απειλεί με νέες περιπέτειες όχι μόνο τον Κυπριακό Ελληνισμό αλλά τον Ελληνισμό ολόκληρο.

    Αγαπητοί Σύνεδροι,

    Θερμά συγχαίρουμε το Δήμο Πάφου, ο οποίος ανέλαβε να φιλοξενήσει το 4^ο Διεθνές συμπόσιο της Διεθνούς Αρκαδικής Εταιρείας το οποίο επιγράφεται «Ανακαλύπτοντας την Αρκαδική Κύπρο». Είμαι βέβαιος ότι μέσα από το Συμπόσιο αυτό, θα προβληθούν οι ιστορικοί, οι πολιτιστικοί και πνευματικοί δεσμοί που ενώνουν διαχρονικά την Αρκαδία με την Κύπρο, όπως αυτοί καταγράφονται στην Ιστορία, την Αρχαιολογία, την Λογοτεχνία και την προφορική Παράδοση.

Πιστεύω επίσης ακράδαντα ότι αξίες, όπως η πνευματική καλλιέργεια, η έμπρακτη αγάπη στον άνθρωπο, ο σεβασμός στο περιβάλλον και η προστασία του από την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη και πολλά άλλα που προβάλλονται μέσα από τις Διακηρύξεις της Διεθνούς Αρκαδικής Εταιρείας μπορούν να εμπνεύσουν και να συμβάλλουν στην δημιουργία ενός κόσμου που θα έχει σταθερό τον προσανατολισμό του στην καλλιέργεια της φιλίας και της συνεργασίας, ανάμεσα τους λαούς της γης και στην επίτευξη της Παγκόσμιας Ειρήνης.

             Συγχαίρουμε και πάλιν τους εμπνευστές  και τους διοργανωτές του Συμποσίου αυτού, και κηρύσσουμε με τα λίγα αυτά λόγια την έναρξη των εργασιών του Συμποσίου αυτού ευχόμενος πλήρη επιτυχία στις εργασίες του.

Σας ευχαριστώ.   .     .